سرنوشت 3 مورد از عجیب ترین اختراعات دنیا (+ عکس)
مرداد ۵, ۱۴۰۱
سوسک سایبر و سوسک روباتیک ، بترسیم یا نه ؟
مرداد ۱۹, ۱۴۰۱
حتما باید برای شما نیز جالب باشد که آلیاژ حافظه دار واقعا حافظه دارد:)
در این مقاله می خواهیم درباره آلیاژهای حافظه دار، کاربرد و یک ویدئو از نحوه عملکرد آن ها
بیشتر با شما صحبت کنیم!
تا انتها با ما همراه باشید.
آلیاژ حافظه دار چیست؟
SMA یا Shape Memory Alloys یا همان آلیاژ حافظه دار به دسته ای از آلیاژها گفته می شود که با یک چرخه تنشی
یا تغییر دما می توانند به شکل اولیه خود تغییر حالت دهند!
در واقع یک آلیاژ حافظه دار توانایی تغییر ساختار کریستالوگرافی خود در پاسخ به یک محرک، در قالب تنش یا حرارت را دارند.
به زبان ساده تر آلیاژ شما در یک سطح تنشی مشخص با دمای معین شکل A را دارد و با تغییر سطح تنش و یا درجه حرارت،
آلیاژ شما به شکل B در خواهد آمد.
جنس آلیاژ حافظه دار
از انواع مهم آلیاژهایی که در قالب آلیاژهای حافظه دار شناخته می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیکل-تیتانیوم (Ni-Ti)
- مس-روی-آلومینیوم
- مس-آلومینیوم-نیکل
- روی-مس-طلا-آهن
- آهن، منگنز، سیلیکون
در این بین معروف ترین و پر کاربردترین آلیاژ حافظه دار، آلیاژ نیکل-تیتانیوم (Nitinol) است.
هرچند استفاده از آهن و مس برای ساخت آلیاژ حافظه دار باعث کاهش قیمت نهایی می شود اما،
کیفیت نهایی نیکل و تیتانیوم قابل توجه است.
نایتینول در نیمه قرن بیستم توسط William J. Buehler و همکارانش،
در آزمایشگاه نیروی دریایی (Naval Ordnance Laboratory) آمریکا کشف و معرفی شد.
نامگذاری Nitinol بر اساس ترکیب حروف اختصاری نیکل (Ni)، تیتانیوم (Ti)
و آزمایشگاه نیروی دریایی (NOL) انجام گرفته است.
گریدهای مهم نایتینول، نایتینول ۵۵ و نایتینول ۶۰ است.
نایتینول ۵۵ آلیاژ نیکل-تیتانیوم با ۵۵ درصد نیکل و ۴۵ درصد تیتانیوم و
نایتینول ۶۰ آلیاژ نیکل-تیتانیوم با ۶۰ درصد نیکل و ۴۰ درصد تیتانیوم است. (منبع)
کاربرد آلیاژ حافظه دار
با توجه به خاص بودن آلیاژ حافظه دار، از آن در صنایع گوناگونی بهره برده شده است.
کاربرد آلیاژ حافظه دار در هوا و فضا
همانطور که احتمالا حدس زده اید بزرگ ترین کاربرد این آلیاژ ها در صنایع مرتبط با هوا و فضا و البته روباتیک می باشد.
از جمله کاربرد SMA در هوا و فضا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لباس فضانوردان
- بال هواپیما
- اتصالات لوله‌های هیدرولیک
کاربرد آلیاژ حافظه دار در پزشکی
با توجه به مناسب بودن دمای بدن برای این آلیاژها در ناحیه شبه‌الاستیک، از این ویژگی در صنایع پزشکی
استفاده های متنوعی شده است.
از جمله کاربرد SMA در پزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فضا گیر یا Spacer بین مهره‌های ستون فقرات در حین عمل جراحی
- ارتودنسی دندان
- استفاده از فایل هایی با جنس نیکل تیتانیوم جهت پاکسازی کانال دندانی در درمان ریشه دندان
- فیلتر سیمون و جلوگیری از انسداد رگ های خونی
- مسدود کننده سوراخ دیواره دهلیزی
- استنت‌های باز شونده خودکار برای حفظ قطر رگ های تنگ شده
- Thrombectomy و از بین بردن لخته های خونی
فیلم آلیاژ حافظ دار
شما چه کاربرد دیگری را پیشنهاد می دهید؟
اوربیتال آماده شنیدن نظرات شماست 🙂
